Với tác dụng làm giảm cholesterol máu, các statin có thể tương tác với các thuốc khác dùng đồng thời trong chỉ định điều trị bệnh tim mạch. Tuy nhiên, theo các khuyến cáo mới của Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ (AHA), có nhiều cách để giải quyết vấn đề này.
Với tác dụng làm giảm cholesterol máu, các statin có thể tương tác với các thuốc khác dùng đồng thời trong chỉ định điều trị bệnh tim mạch. Tại Việt Nam, Cục Quản lý Dược – Bộ Y tế đã yêu cầu cập nhật và phổ biến trong thực hành sử dụng thuốc thông tin về tương tác của các statin qua công văn 12048/QLD-ĐK ngày 4/12/2008, và mới đây nhất là công văn số 5074/QLD-ĐK ngày 5/4/2013. Mới đây, Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ (AHA) đã đưa ra các khuyến cáo mới, trong đó đề cập tới nhiều cách để giải quyết vấn đề này.
Các statin nằm trong số các thuốc kê đơn chủ yếu phổ biến ở Hoa Kỳ. Theo một nghiên cứu được các Trung tâm Phòng chống và Kiểm soát bệnh tật Hoa Kỳ tiến hành năm 2014, khoảng 1/4 số người dân Mỹ từ 40 tuổi trở lên đang sử dụng 1 thuốc statin.
Theo AHA, các thuốc này được kê cho những người mắc hoặc có nguy cơ mắc xơ vữa động mạch, điều này có nghĩa là rất nhiều người dùng statin cũng đang sử dụng các thuốc điều trị bệnh tim mạch khác.
Theo Barbara Wiggins, chuyên gia dược lâm sàng về tim mạch tại Đại học Y khoa Nam Carolina, lợi ích của việc phối hợp các thuốc kể trên nói chung là vượt trội so với nguy cơ. Tuy nhiên, cũng theo Wiggins – tác giả chính của các khuyến cáo mới này, các bác sỹ và bệnh nhân cần nhận thức về cách thức tương tác giữa các thuốc trên.
Theo AHA, một loạt các thuốc có thể tương tác với statin. Danh sách tương tác được đăng tải ngày 17 tháng 10 trên tạp chí Circulation, bao gồm:
- Các fibrat - thuốc điều trị rối loạn cholesterol máu khác, nhất là gemfibrozil (Lopid).
- Các thuốc chẹn kênh calci – thuốc điều trị tăng huyết áp, bao gồm amlodipin (Norvasc), verapamil, (Calan, Covera-HS) và diltiazem (Cardizem, Dilacor).
- Các thuốc chống đông như warfarin (Coumadin) và ticagrelor (Brilinta).
- Các thuốc dùng để điều trị rối loạn nhịp tim, như amiodarone (Cordarone, Pacerone), dronedarone (Multaq) và digoxin (Digox, Lanoxin).
- Các thuốc điều trị suy tim như ivabradine (Corlanor) và sacubitril/valsartan (Entresto).
Wiggins thêm rằng, vấn đề phổ biến nhất chính là các thuốc khác làm tăng nồng độ statin trong máu. Điều đó làm tăng nguy cơ xảy ra tác dụng không mong muốn liên quan tới hệ cơ. Statin có thể làm tổn thương mô cơ, thường gặp nhất là gây yếu cơ hoặc đau cơ. Hiếm gặp và nghiêm trọng hơn là tiêu cơ vân, trong đó các sợi cơ bị phân giải và có thể làm tổn thương thận.
Ngoài ra AHA cũng đề cập tới một số hậu quả khác có thể xảy ra do tương tác thuốc của statin. Ví dụ, tương tác của statin với warfarin có thể làm tăng nồng độ thuốc chống đông warfarin trong máu, điều này có thể tăng nguy cơ xuất huyết nội tại.
Nhiều tương tác giữa statin và các thuốc điều trị bệnh tim mạch được cho là “ít có ý nghĩa”, và đơn giản chỉ cần giảm liều statin là đủ.
Tuy nhiên AHA cũng cảnh báo rằng cần phải tránh một số tương tác. Lovastatin (Mevacor), simvastatin (Zocor) và pravastatin không nên sử dụng cùng với dẫn xuất fibrat điều trị rối loạn cholesterol máu – ví dụ, gemfibrozil – do nguy cơ tổn thương cơ.
TS. Thomas Whayne, giáo sư y học tại Đại học trực thuộc Viện Tim mạch Gill Kentucky cũng đồng tình với luận điểm trên. Ông cho rằng, đối với những người cần dùng phối hợp fibrat với statin, lựa chọn tốt hơn là phối hợp với fenofibrat. Theo AHA, fenofibrat (Fenoglide, Tricor) chỉ làm tăng nhẹ nồng độ statin trong máu.
Cả Wiggins và Whayne đều chú ý tới độ an toàn chung của statin. Là người không nằm trong nhóm nghiên cứu của AHA, Whayne nói, “Đây là những loại thuốc kỳ diệu, và mọi người không nên sợ hãi chúng”. Đồng thời, “Mọi người cần nhận thức rõ khả năng xảy ra các tương tác thuốc, không chỉ đối với statin và các thuốc điều trị bệnh tim mạch khác”. Whayne khuyến cáo rằng hãy nói với bác sỹ của bạn về tất cả các thuốc cũng như thực phẩm chức năng không kê đơn mà bạn đang sử dụng. “Tất cả chúng ta cần nhận biết rằng cũng có thể có các tương tác giữa các thực phẩm chức năng và thuốc”.
Về phần Wiggins, bà cũng đưa ra quan điểm: Kể cả khi ai đó đã và đang sử dụng một phối hợp thuốc cụ thể nào đó được một khoảng thời gian, thì các vấn đề do tương tác ấy cũng có thể xuất hiện “muộn”. Bà giải thích: ví dụ, nếu chức năng thận của một người thay đổi theo thời gian, điều này có thể khiến một tương tác có nhiều khả năng xảy ra hơn. Bà gợi ý rằng vào bất cứ thời điểm nào, mọi người hãy nói với bác sỹ của mình về các triệu chứng xuất hiện, như yếu hoặc đau cơ, mà có thể có liên quan tới statin hoặc các thuốc khác họ đang dùng. Họ cũng có thể nói với bác sỹ hoặc dược sỹ của mình vào bất cứ thời điểm nào về việc thay đổi thuốc của mình – kể cả khi đã ngừng sử dụng thuốc này. Bất cứ thay đổi nào như thế cũng có thể ảnh hưởng tới cách thức chuyển hóa thuốc và khả năng xảy ra các tác dụng không mong muốn.
Nguồn: drugs.com (cập nhật Thứ 2, ngày 17 tháng 10 năm 2016)
https://www.drugs.com/news/statins-often- interact-other- heart-63076.html